เมื่อตุลาการเป็นใหญ่ในแผ่นดิน: รวมบทความว่าด้วยตุลาการภิวัตน์ ตุลาการพันลึก และตุลาการธิปไตย

“อำนาจตุลาการไม่ได้หล่นมาจากฟากฟ้า แต่ถูกสร้างขึ้นมาทางการเมือง”

ในแวดวงวิชาการ ‘ตุลาการศึกษา’ ถือเป็นดินแดนลี้ลับอันศักดิ์สิทธิ์ สถาบันตุลาการมักถูกมองว่าเป็นกลาง อยู่ในโลกของตรรกะกฎหมาย และลอยพ้นจากสังคมอย่างสิ้นเชิง แต่นับวันมุมมองดังกล่าวดูจะอับจนในการอธิบาย ‘ความจริง’ เกี่ยวกับการดำรงอยู่และปฏิบัติการของตุลาการในสังคมไทยมากขึ้น

หนังสือ เมื่อตุลาการเป็นใหญ่ในแผ่นดิน โดย สมชาย ปรีชาศิลปกุล คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พยายามเสนอแว่นตาใหม่และข้อถกเถียงใหม่ในการศึกษาสถาบันตุลาการ

เมื่อสถาบันตุลาการไม่ใช่ moral being หรือองค์กรเทวดาที่บริสุทธิ์ผุดผ่อง ลอยอยู่เหนือประชาชน แต่เป็น political being ที่มีจุดยืนและผลประโยชน์ดังเช่นสามัญชนทั่วไป

เมื่อสถาบันตุลาการกลายเป็น ‘ตุลาการพันลึก’ ผู้ธำรงอำนาจนำดั้งเดิม

เมื่อ ‘ตุลาการภิวัตน์’ พร้อมแปรสภาพเป็น ‘ตุลาการวิบัติ’

เมื่อสถาบันตุลาการรับใช้ระบอบอำนาจนิยมผ่านการรับรองความชอบธรรมให้แก่คณะรัฐประหาร

และเมื่อสถาบันตุลาการขยายอำนาจสู่พื้นที่ทางการเมือง จนแปรสภาพเป็น ‘ตุลาการธิปไตย’ ที่มีอำนาจเหนือสถาบันการเมืองจากการเลือกตั้ง