ประวัติศาสตร์จีนสมัยใหม่

เราไม่มีวันเข้าใจ ‘จีนสมัยใหม่’ ได้ หากไม่ศึกษาเรื่องราวของ ‘ขบวนการ 4 พฤษภาคม 1919’ ขบวนการทางสังคมและวัฒนธรรมที่ยิ่งใหญ่ที่สุด

ทุกความเปลี่ยนแปลงใหญ่ของสังคมจีน ตั้งแต่การก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์ การปฏิวัติวัฒนธรรมแห่งชนชั้นกรรมาชีพ จนถึงการชุมนุมประท้วงของนักศึกษา ณ จัตุรัสเทียนอานเหมิน และการปฏิวัติร่มในฮ่องกง ล้วนได้รับแรงบันดาลใจจากจิตวิญญาณของ ‘ขบวนการ 4 พฤษภาคม’

‘ขบวนการ 4 พฤษภาคม’ ไม่ใช่แค่การเดินขบวนประท้วงของปัญญาชนคนรุ่นใหม่ต่อผลของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ซึ่งจีนถูกประเทศมหาอำนาจเอาเปรียบเท่านั้น แต่มันคือการหาญกล้ายืนตั้งคำถามต่อฐานรากอารยธรรมจีนที่ทำให้จีน ‘ข้ามไม่พ้น’ สู่ความเป็นสมัยใหม่ได้สักที นั่นคือ คติความเชื่อแบบขงจื่อและการบูชาบรรพชน – คำถามที่นักปฏิรูปในอดีต กระทั่งการปฏิวัติซินไห่ ไม่กล้าท้าทาย

‘ขบวนการ 4 พฤษภาคม’ คือจุดพลิกในประวัติศาสตร์ที่เปลี่ยนการเมือง-วัฒนธรรมจีนเข้าสู่สมัยใหม่ ด้วยภูมิปัญญาใหม่

ประวัติศาสตร์จีนสมัยใหม่ ของ รานา มิตเตอร์ ศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์และการเมืองจีนสมัยใหม่ แห่งมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด เปิดมิติใหม่ด้วยการเล่าประวัติศาสตร์ศตวรรษที่ 20 ของจีน ผ่านเรื่องราว มรดกทางความคิด และจิตวิญญาณของ ‘ขบวนการ 4 พฤษภาคม’ พร้อมสำรวจเส้นทางการต่อสู้ของจีนในโลกสมัยใหม่

จาก 1919 ถึง 2019 หนึ่งร้อยปีแห่งการปฏิวัติอันขมขื่น บอกเราว่า ความเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ของสังคมนั้นไม่ได้เกิดจากสงครามและความรุนแรง คนที่จะเปลี่ยนโลกไม่ใช่ทหาร แต่คือปัญญาชน นักปรัชญา นักประวัติศาสตร์ ศิลปิน นักเขียน นักวิทยาศาสตร์ ฯลฯ ผู้ผลักโลกแห่งอารยะนี้ให้หมุนไปได้ทุกวันโดยไม่ต้องใช้กระสุนแม้นัดเดียว

จาก 2019 สู่อนาคต จีนจะก้าวเดินในโลกใหม่อย่างไร หนังสือเล่มนี้คือคู่มือสำคัญในการค้นหาคำตอบ

— วาสนา วงศ์สุรวัฒน์